ایمپلنت دندان؛ اهمیت، مراحل، مزایا و مراقبتها
مقدمهای درباره ایمپلنت دندان و اهمیت آن
از دست دادن دندان میتواند تأثیر زیادی بر زیبایی لبخند، توانایی جویدن غذا و حتی اعتمادبهنفس شما داشته باشد. زمانی که یک یا چند دندان خود را از دست میدهید، احتمالاً به دنبال بهترین راه برای جایگزینی آنها خواهید بود. ایمپلنت دندان که به آن کاشت دندان نیز گفته میشود، یک راهحل مدرن و ماندگار برای پر کردن جای خالی دندانهای از دست رفته است. در این روش یک پایهی فلزی (معمولاً از جنس تیتانیوم) در استخوان فک کاشته میشود تا نقش ریشه دندان را ایفا کند و سپس یک دندان مصنوعی (روکش) بر روی آن نصب میگردد.
اهمیت ایمپلنت دندان تنها به زیبایی لبخند محدود نمیشود؛ بلکه از نظر سلامتی نیز حائز اهمیت است. وقتی دندانی از دست میرود، استخوان ناحیهی آن به تدریج تحلیل میرود زیرا دیگر فشاری از طریق دندان بر آن وارد نمیشود. اما با کاشت ایمپلنت در آن محل، استخوان فک مجدداً تحت نیرو قرار گرفته و تحلیل رفتن آن متوقف میشود. علاوه بر این، ایمپلنت دندان به تثبیت دندانهای مجاور کمک میکند و جلوی جابهجایی یا کج شدن آنها به سمت فضای خالی را میگیرد.
به خاطر مزایای متعدد ایمپلنت، امروزه بسیاری از دندانپزشکان و جراحان فک و صورت، ایمپلنت دندان را به عنوان بهترین و نزدیکترین جایگزین به دندان طبیعی معرفی میکنند. درصد موفقیت ایمپلنتهای دندانی بسیار بالا است و با مراقبت صحیح میتوانند تا سالها (و حتی تمام عمر) دوام بیاورند. در ادامهی این مقاله به بررسی مراحل انجام ایمپلنت دندان، مزایای آن نسبت به روشهای دیگر, مراقبتهای پس از ایمپلنت و نیز دلایل اهمیت انجام ایمپلنت توسط جراح فک و صورت میپردازیم. همچنین در پایان، یکی از معتبرترین مراکز ایمپلنت در تهران یعنی کلینیک دکتر سپهر کبروی و خدمات آن معرفی خواهد شد
مراحل انجام ایمپلنت دندان
برای بسیاری از افراد این سؤال مطرح است که پروسهی کاشت ایمپلنت دندان چگونه انجام میشود و چه مدت زمانی به طول میانجامد. به طور کلی، مراحل انجام ایمپلنت دندان به شرح زیر است:
-
مشاوره و ارزیابی اولیه: در نخستین گام، دندانپزشک یا جراح فک و صورت وضعیت دهان و دندانهای شما را معاینه میکند. از تصویربرداریهایی مانند رادیوگرافی پانورامیک یا سیتیاسکن برای ارزیابی مقدار استخوان فک و موقعیت اعصاب و سینوسها استفاده میشود. بر اساس این بررسیها، طرح درمانی مناسب برای شما تدوین میگردد. در این مرحله، در صورت نیاز دربارهی کشیدن دندان آسیبدیده باقیمانده یا درمانهای مکمل مانند پیوند استخوان یا لیفت سینوس (در موارد کمبود استخوان) تصمیمگیری میشود.
-
آمادهسازی پیش از کاشت ایمپلنت: چنانچه نیاز به کشیدن دندان یا انجام پیوند استخوان باشد، این اقدامات پیش از کاشت ایمپلنت انجام میشوند. در صورت کشیدن دندان، ممکن است کاشت ایمپلنت بلافاصله پس از کشیدن (در همان جلسه) یا چند هفته تا چند ماه بعد، پس از التیام اولیهی استخوان، صورت گیرد. همچنین اگر استخوان فک نازک یا ارتفاع آن کم باشد، جراح ممکن است پیوند استخوان یا لیفت سینوس انجام دهد تا بستر مناسبی برای کاشت ایمپلنت فراهم شود.
-
جراحی کاشت ایمپلنت: در روز جراحی، ابتدا ناحیهی مورد نظر با بیحسی موضعی (و در صورت لزوم با آرامبخشی یا بیهوشی خفیف) بیحس میشود تا شما درد یا ناراحتی حس نکنید. سپس جراح با ایجاد برشی کوچک در لثه، به استخوان فک دسترسی پیدا میکند و با استفاده از دریلهای مخصوص، حفرهای به اندازهی ایمپلنت در استخوان ایجاد میکند. ایمپلنت (پایه تیتانیومی) به دقت درون این حفره قرار داده شده و محکم میگردد. در پایان لثه بخیه زده میشود تا روی ایمپلنت را بپوشاند (مگر در مواردی که از هیلینگ کپ یا قطعهی مخصوص برای نمایان نگه داشتن ایمپلنت استفاده شود). این مرحله معمولاً کوتاه (در حدود یک ساعت برای هر ایمپلنت) و سرپایی است و پس از کمی استراحت میتوانید به خانه بروید.
-
دورهی بهبودی و جوش خوردن ایمپلنت به استخوان: پس از کاشت ایمپلنت، مرحلهی بسیار مهمی آغاز میشود که طی آن استخوان فک به تدریج با سطح ایمپلنت پیوند میخورد. به این فرایند اُسئواینتگریشن (یا یکپارچهشدن استخوان با ایمپلنت) گفته میشود. این دوره بین ۳ تا ۶ ماه به طول میانجامد (بسته به شرایط بدن بیمار و محل ایمپلنت). در این مدت، شما ممکن است یک دندان موقت یا پروتز موقت داشته باشید تا فضای خالی از نظر ظاهری پوشانده شود، اما نباید فشار زیادی به ایمپلنت وارد شود تا فرآیند جوش خوردن به خوبی انجام گردد. جراح شما در این دوران روند بهبودی را تحت نظر دارد و ممکن است چند نوبت برای معاینه مراجعه کنید تا از پیشرفت مناسب اطمینان حاصل شود.
-
نصب اباتمنت و روکش نهایی: پس از آنکه ایمپلنت به طور کامل به استخوان جوش خورد و ثابت شد، مرحلهی نهایی فرا میرسد. جراح دوباره لثه را در محل ایمپلنت باز میکند تا به پیچ ایمپلنت دسترسی پیدا کند. سپس یک قطعهی فلزی به نام اباتمنت به ایمپلنت متصل میشود؛ اباتمنت در واقع رابط بین پایهی ایمپلنت و روکش (تاج) دندان است. پس از نصب اباتمنت، از دهان قالبگیری میشود تا روکش دندانی دقیقی ساخته شود که از نظر رنگ و شکل کاملاً شبیه دندانهای طبیعی شما باشد. در نهایت، روکش ساختهشده بر روی اباتمنت چسبانده یا پیچ میشود. اکنون ایمپلنت دندان شما از نظر ظاهری و عملکردی درست مانند یک دندان طبیعی آمادهی استفاده است.
در برخی موارد خاص و در صورت کافی بودن تراکم استخوان، ممکن است مراحل کاشت ایمپلنت سریعتر انجام شود. برای مثال، گاهی میتوان ایمپلنت را به همراه یک روکش موقت در همان روز جایگزینی دندان از دست رفته قرار داد (ایمپلنت فوری). اما در اغلب موارد، رعایت فاصلهی زمانی جهت بهبودی استخوان، کلید موفقیت بلندمدت ایمپلنت است. پزشک شما با توجه به شرایط خاص شما بهترین برنامهی درمانی را پیشنهاد خواهد کرد.
مزایای ایمپلنت دندان نسبت به روشهای دیگر
در گذشته، رایجترین روشها برای جایگزینی دندان از دست رفته استفاده از بریج دندان (پل دندانی) یا دندان مصنوعی متحرک (پروتز) بود. هرچند این روشها میتوانند به برقراری عملکرد و ظاهر دندان کمک کنند، اما معایبی نیز دارند. در مقابل، ایمپلنت دندان مزایای قابل توجهی دارد که آن را به بهترین گزینه برای بسیاری از بیماران تبدیل کرده است. مهمترین مزایای ایمپلنت نسبت به روشهای سنتی عبارتند از
همانطور که در بخش مقدمه اشاره شد، پس از از دست رفتن دندان، استخوان فک در آن ناحیه به مرور زمان دچار تحلیل میشود. استفاده از بریج یا دندان مصنوعی متحرک نمیتواند جلوی این تحلیل رفتن را بگیرد، زیرا در این روشها ریشهای در استخوان وجود ندارد. اما ایمپلنت دندان مانند یک ریشهی مصنوعی عمل کرده و با انتقال نیروهای جویدن به استخوان فک، مانع تحلیل رفتن استخوان در طول زمان میشود. به این ترتیب ساختار صورت و فک سالمتر باقی میماند
برای نصب یک بریج ثابت، معمولاً لازم است دندانهای سالم مجاور ناحیهی بیدندانی تراش داده شوند تا پایهی بریج روی آنها قرار گیرد. این کار به معنی آسیبرساندن به دندانهای سالم کناری است. در مقابل، ایمپلنت دندان به صورت مستقل در استخوان فک قرار میگیرد و نیاز به تکیه بر دندانهای کناری ندارد؛ بنابراین سلامتی دندانهای دیگر حفظ میشود و آنها بیدلیل تراش نمیخورند
دندان مصنوعی متحرک (مثل دستدندان کامل یا تکهای) روی لثه قرار میگیرد و ممکن است هنگام صحبت کردن یا غذا خوردن جابهجا شود یا لق بزند. بسیاری از افراد با پروتزهای متحرک احساس راحتی کامل ندارند و مشکلاتی نظیر زخم شدن لثه یا دشواری در جویدن را تجربه میکنند. ایمپلنت دندان اما در استخوان فک محکم شده و روکش آن ثابت است؛ در نتیجه همانند دندان طبیعی، ثبات بالایی دارد و هنگام غذا خوردن یا صحبت کردن حرکت نمیکند. این امر راحتی و اعتمادبهنفس بیشتری برای فرد به همراه دارد
روکشهایی که بر روی ایمپلنت قرار میگیرند، به صورت سفارشی و متناسب با رنگ و شکل سایر دندانهای بیمار ساخته میشوند. بنابراین از نظر ظاهری تفاوتی با دندان طبیعی ندارند. برخلاف برخی پروتزهای قدیمی که ممکن است مصنوعی به نظر برسند، کسی متوجه ایمپلنت دندان شما نخواهد شد. داشتن یک دندان جایگزین با ظاهر طبیعی به شما امکان میدهد با آسودگی لبخند بزنید و احساس بهتری نسبت به خود داشته باشید
یکی دیگر از مزایای بزرگ ایمپلنت دندان، ماندگاری طولانی آن است. یک پل دندانی معمولاً هر ۱۰-۱۵ سال نیاز به تعویض پیدا میکند و دندانهای مصنوعی نیز به مرور ساییده شده یا دچار تغییر وضعیت لثه میشوند و ممکن است نیاز به ساخت مجدد یا تنظیم داشته باشند. در حالی که ایمپلنت دندان در صورت مراقبت صحیح میتواند دهها سال عمر کند. بسیاری از ایمپلنتها حتی تا پایان عمر بیمار بدون مشکل خدمت میکنند. این موضوع باعث میشود در درازمدت از نظر هزینه نیز ایمپلنت بهصرفهتر باشد، چون نیاز به تعویضهای مکرر ندارد
این مزایا باعث شدهاند که ایمپلنت دندان به عنوان استاندارد طلایی برای جایگزینی دندان از دست رفته شناخته شود. هرچند هزینهی اولیهی ایمپلنت ممکن است بیشتر از روشهای دیگر باشد، اما با توجه به کارایی، راحتی و طول عمر آن، یک سرمایهگذاری ارزشمند برای سلامتی دهان و کیفیت زندگی محسوب میشود
Dr. Sepehr Kobravi
برندهای ایمپلنت معتبری که دکتر سپهر کبروی استفاده می کند
- بگو آلمان(bego)
- بایوتم کره (biotem)
- GMI اسپانیایی
- سوییسی
- DIO کره